Ang Makatarunganon mamatay sa Matam-is nga Kalinaw

Ang mga kalag sa mga matarung anaa sa kamot sa Dios, ug ang Pagsakit sa kamatayon dili makahikap kanila. Sa panan-aw sa dili maalamon sila daw mamatay; . . . apan sila anaa sa kalinaw (Wis. iii, 1). Sa mga mata sa dili maalamon ang mga alagad sa Dios nagpakita nga nangamatay, sama sa mga kalibutanon, sa kasubo ug uban ang pagduha-duha. Apan ang Diyos nahibalo pag-ayo kon unsaon paghupay ang iyang mga anak sa ilang kataposang mga gutlo; ug bisan sa taliwala sa mga kasakit sa kamatayon iyang gipasulod sa ilang mga kalag ang pipila ka mga katam-is, ingon nga mga pasiuna sa Paraiso, nga sa dili madugay iyang ihatag kanila. Samtang sila nga nangamatay diha sa sala nagsugod sa pagsinati diha sa higdaanan sa kamatayon sa pipila ka mga pasiuna sa impyerno, sa piho nga pagbasol, mga kalisang, ug sa pagkawalay paglaum; busa, sa laing bahin, ang mga Santos, pinaagi sa kanunay nga mga buhat sa balaanong gugma nga ilang gihimo, pinaagi sa ilang mainiton nga tinguha ug lig-on nga paglaum nga sa dili madugay maangkon ang Dios, misugod sa pagbati niana nga kalinaw nga ilang hingpit nga matagamtaman sa langit. Alang sa mga Santos ang kamatayon dili usa ka silot, apan usa ka ganti. Sa diha nga Siya mohatag ug pagkatulog sa Iyang hinigugma, tan-awa ang kabilin sa Ginoo (Ps. cxxvi, 2). Ang kamatayon sa Kristohanon nga nahigugma sa Dios gitawag, dili kamatayon, kondili pagkatulog, sa ingon siya makahimo sa pag-ingon, ” sa susamang kalinaw ako matulog ug ako mopahulay (Sal. iv, 9).”

Namatay si Padre Suarez sa hilabihang kalinaw, nga sa iyang kataposang mga gutlo mipatugbaw siya: “Dili gyud nako mahunahuna nga matam-is kaayo ang kamatayon.” Sa dihang gitambagan si Cardinal Baronius sa iyang mananambal nga dili kaayo ipunting ang iyang mga hunahuna sa kamatayon, siya miingon: “Tingali naghunahuna ka nga nahadlok ako sa kamatayon. Wala ako mahadlok niini; apan, sa kasukwahi, gihigugma ko kini.” Sa pag-adto sa kamatayon tungod sa pagtuo, ang Cardinal sa Rochester, ingon sa giasoy ni Saunders, nagsul-ob sa iyang labing maayo nga mga sinina, nga nag-ingon nga siya moadto sa usa ka kombira sa kasal. Busa sa pagkakita sa plantsa iyang gisalibay ang iyang sungkod, ug miingon: “O akong mga tiil! lakaw pag-ayo; dili kita halayo sa Paraiso.” Sa wala pa ang kamatayon iyang gipalanog ang “Te Deum,” aron sa pagpasalamat sa Dios sa paghatag kaniya sa grasya nga mamatay nga martir alang sa balaan nga pagtoo; ug, puno sa kalipay, iyang gipahiluna ang iyang ulo sa bloke.

Si San Francisco sa Assisi nagsugod sa pag-awit sa takna sa kamatayon, ug nagdapit sa mga kaigsoonan sa pag-uban kaniya. Si Igsoong Elias miingon ngadto kaniya: “Amahan, sa kamatayon kita kinahanglan nga mohilak kay sa mokanta.” Mitubag ang Santos, “Apan dili ako makapugong sa pag-awit; kay nakita ko nga sa dili madugay ako moadto aron sa paglipay sa akong Dios.” Usa ka batan-ong madre sa orden ni St. Teresa, sa iyang kataposang sakit miingon sa iyang mga igsoong babaye sa relihiyon nga nagbarog libot sa iyang higdaanan nga naligo sa mga luha: “O Diyos!, paglipay uban kanako.”

Si Padre Granada nag-asoy nga ang usa ka atleta nakakita sa usa ka nag-inusarang nataptan sa sanla, nga nag-awit sa iyang kataposang kasakit. “Unsaon,” miingon ang sportsman, “makakanta ka sa ingon nga kahimtang?” “Igsoon,” mitubag ang ermitanyo, “tali kanako ug sa Dios walay lain gawas sa bungbong niini nga lawas. Nakita ko karon nga ang akong unod nagakahulog — nga ang bilanggoan sa dili madugay malaglag, ug nga ako moadto sa pagtan-aw sa akong Dios. . Mao kini ang hinungdan nga ako nagmaya ug nag-awit.” Ang tinguha sa pagtan-aw sa Diyos naghimo kang San Ignatius nga Martir nga kon dili kuhaon sa ihalas nga mga mananap ang iyang kinabuhi iyang hagiton sila sa paglamoy kaniya. Si St. Catharine sa Genoa dili makaagwanta nga makadungog sa kamatayon nga gitawag og kaalautan. Busa siya moingon: “Oh! minahal nga kamatayon, sa unsa ka sayop nga kahayag ang imong gitan-aw! Nganong dili ka moanhi kanako? Nagatawag ako kanimo gabii ug adlaw.” Gitinguha ni San Teresa ang kamatayon sa hilabihan nga iyang gikonsiderar ang pagpadayon sa kinabuhi isip kamatayon: busa iyang gikomposo ang gisaulog nga himno, “Ako mamatay tungod kay wala ako mamatay.” Ingon niana ang kamatayon sa mga Santos.