Ang Lawas sa Higdaanan sa Kamatayon (Death-bed)

Isipa nga ikaw abog, ug nga mobalik ka sa abog. Moabut ang usa ka adlaw nga ikaw mamatay, ug madunot sa usa ka lubnganan, diin ang imong ulod magatabon (Isai., Xiv, 11). Ang parehas nga lote ang naghulat sa tanan, ang halangdon ug ang mag-uuma, ang prinsipe ug ang basalyo. Sa higayon nga biyaan sa kalag ang lawas, moadto kini sa kahangturan, ug ang lawas mobalik sa abog.

Hunahunaa nga nakita nimo ang usa ka tawo nga bag-o lang natapos ang edad (namatay). Tan-awa ang maong lawas nga nahamutang pa sa kama, nahulog ang ulo sa dughan, ang buhok adunay kagubot ug naligo pa sa singot sa kamatayon, nalubog ang mga mata, guwang ang mga aping, ang nawong kolor sa mga abo, ang ngabil ug dila sama sa bakal, bugnaw ang lawas ug bug-at. Nangluspad ug nangurog ang mga nakakita. Pila kanila nga nagtan-aw sa usa ka namatay nga paryente o higala, nga nagbag-o sa ilang kinabuhi ug miretiro gikan sa kalibutan! Ang labi ka dako nga kalisang naghinamhinam sa diha nga ang lawas magsugod na sa pagkadugta. Wala pa matapos ang kaluhaan ug upat ka oras gikan sa pagkamatay sa batan-ong lalaki, ang iyang lawas nagsugod na sa paghungaw sa usa ka makapasuko nga baho. Kinahanglan ablihan ang mga bintana; kinahanglan nga gamiton ang daghang mga insenso; ug, aron mapugngan ang komunikasyon sa sakit sa tibuuk pamilya, kinahanglan nga sa dili madugay ibalhin siya sa simbahan, ug ilubong sa kalibutan. “Kung siya usa sa mga adunahan o halangdon sa kalibutan, ang iyang lawas magpadala’g usa ka labi pa nga dili maagwanta nga baho,” («Gravius foetent divitum corpora» In Hexamer. 1. 6, c. 8) matud pa ni Saint Ambrose.

Imong ipadala ang ilang gininhawa, ug sila mangahanaw ug mobalik sa ilang abug (Sal. Ciii, 29).

Tan-awa ang katapusan sa kana nga mapahitas-on, sa kanang mahilas ug maliputon nga tawo! Sa wala pa gitinguha ug gipangita ang kamatayon sa mga panagsulti, karon nahimo nga usa ka butang sa kalisang ug pagkasuko sa tanan nga nakakita kaniya. Ang iyang mga paryente nagdali aron sa pagkuha kaniya gikan sa balay; nag-abang sila’g mga lalaki aron tak-upan siya sa lungon, aron dad-on siya sa nataran sa simbahan ug ilabog siya sa lubnganan. Sa panahon sa kinabuhi, ang kabantog sa iyang kinaadman, sa iyang pagkamatinahuron, sa kaanyag sa iyang pamatasan, ug sa iyang pagkagwapa, mikaylap sa gawas sa nasud; apan pagkahuman sa kamatayon siya sa wala madugay nahikalimtan.

Ang ilang panumduman nawala sa usa ka kasaba (Sal. Ix, 7).

Sa pagkadungog sa balita sa iyang pagkamatay, ang uban nag-ingon, Usa siya ka kadungganan sa iyang pamilya; ang uban nag-ingon, Maayo ang iyang gihatag sa iyang mga anak. Ang uban nagmahay sa iyang pagkamatay tungod kay gihimuan niya sila sa pipila ka serbisyo sa kinabuhi; ang uban nalipay niini tungod kay kini usa ka bentaha sa ilaha. Apan sa gamay nga panahon walay naghisgot bahin kaniya. Sa sinugdanan, ang iyang labing suod nga mga paryente mobati nga dili gusto nga maminaw sa iyang ngalan, pinaagi sa kahadlok sa pagbag-o sa ilang kasubo. Sa mga pagbisita sa pahasubo, ang tanan mag-amping nga dili hisgutan ang namatay; ug kung adunay mahitabo nga maghisgut bahin kaniya, ang mga paryente muingon, “Alang sa Diyos, ayaw hisguti ang iyang ngalan!”

Hunahunaa nga samtang ikaw milihok sa okasyon sa pagkamatay sa mga higala ug paryente, mao usab ang uban molihok sa higayon nga ikaw namatay. Ang mga buhi nakaapil sa eksena. Giokupar nila ang mga kabtangan ug opisina sa namatay; apan ang mga minatay dili na hinumduman— ang ilang ngalan hapit wala hisguti. Sa sinugdanan, ang ilang mga paryente gisakit sa mubo nga panahon; apan sa dili madugay mahupay sila pinaagi sa bahin sa kabtangan sa namatay nga nahulog sa kanila.

Sa ingon niini sa hamubo nga panahon ang imong kamatayon mahimo nga usa ka tuburan sa kalipay; ug diha mismo sa sulud diin nimo giginhawa ang imong kalag (nakabsan sa kinabuhi), ug diin ikaw gihukman ni Jesukristo, ang uban mosayaw, ug mokaon, ug magdula, ug magkatawa sama sa kaniadto. Ug hain na man ang imong kalag?