Ang Dios maloloy-on, apan Siya usab Matarong

Atong nabasa diha sa sambingay sa mga bunglayon, nga ang mga alagad sa maayong tawo sa balay, sa pagkakita nga kini mitubo sa uma uban sa trigo, buot sa pag-ibut niini. Buot ba ikaw, miingon sila, nga mangadto kami ug tigumon kini? (Mat. xiii, 24). Dili, mitubag ang agalon; tugoti kini nga motubo, ug unya kini pagapundukon ug isalibay ngadto sa kalayo. Sa panahon sa ting-ani, ingnon ko ang mga mag-aani: Tiguma una ang mga bunglayon, ug bugkosa kini aron masunog (Ibid. 30). Niini nga sambingay atong makita, sa usa ka bahin, ang pailub nga gitratar sa Ginoo sa mga makasasala; ug sa pikas bahin, ang kagahi nga iyang gipanton ang gahig ulo. Si San Agustin nag-ingon nga ang yawa naglimbong sa mga tawo sa duha ka paagi, pinaagi sa “paglaum” ug “pagkawalay paglaum”. Human ang makasasala makapasuko sa Dios, ang kaaway, pinaagi sa pagbutang sa atubangan sa iyang mga mata sa kalisang sa diosnon nga hustisya, nagtintal kaniya sa pagkawalay paglaum; apan sa wala pa siya makasala, ang yawa nagdasig kaniya sa pagpakasala uban ang paglaum sa diosnong kalooy. Busa ang Santos naghatag sa tanan sa mosunod nga tambag: “Human sa sala, paglaom sa kaluoy; sa dili pa ang sala, kahadloki ang hustisya.” Siya nga nag-abuso sa kaluoy sa Diyos aron makapasilo kaniya, dili takos sa kaluoy. Ang Dios nagpakita ug kalooy niadtong nahadlok kaniya, apan dili niadtong nagpahimulos sa iyang kaluoy aron sa pagwagtang sa kahadlok sa Dios gikan sa ilang mga kasingkasing. Si Abulensis nag-ingon nga siya nga makalapas sa hustisya mahimong makapangayo og kalooy; apan kang kinsa man siya makapangayo, kinsay makapasakit sa kalooy sa iyang kaugalingon?

Lisud ang pagpangita sa usa ka makasasala nga naunlod sa pagkawalay paglaum nga nangandoy alang sa iyang kaugalingon nga panghimaraut. Ang mga makasasala gusto nga makasala, nga dili mawad-an sa paglaum sa kaluwasan. Nakasala sila ug nag-ingon: Ang Dios maloloy-on, buhaton ko kini nga sala, ug sa tapus ikumpisal kini. Matod nila, obserbar ni San Agustin, “Ang Diyos maayo, buhaton ko ang akong gusto.” (Sa Jo. Tr. 33). Ania karon, ang pinulongan sa mga makasasala: apan, Oh Dios, mao usab kana ang pinulongan sa daghan kaayo nga anaa karon sa impyerno.

Ayaw pag-ingon, nag-ingon ang Ginoo, nga ang mga kalooy sa Dios dako; nga bisan unsa ka dako sa imong mga sala, ikaw makabaton og kapasayloan pinaagi sa usa ka buhat sa paghinulsol. Ug ayaw pag-ingon: Ang kalooy sa Ginoo dako: Siya malooy sa kadaghanon sa akong mga sala (Ecclus. v, 6). Ayaw kini isulti, nag-ingon ang Ginoo; ug ngano? Kay ang kalooy ug kapungot sa madali nagagikan Kaniya, ug ang Iyang kasuko nagtan-aw sa mga makasasala (Ibid.). Ang kalooy sa Dios walay kinutuban; apan ang mga buhat sa iyang kaluoy, o ang iyang mga kaluoy may kinutuban. Ang Diyos maluluy-on, apan siya matarong usab. “Ako matarung ug maloloy-on,” miingon ang atong Ginoo kang St. Bridget; “Apan ang mga makasasala nag-isip kanako ingon nga maloloy-on.” (Pin. 1, 1, c. 5).

Si San Basil misulat nga ang mga makasasala gusto nga isipon lamang ang Dios nga maayo ug maluluy-on. Ang pag-antos niadtong nagpahimulos sa ilang kaugalingon sa kaluoy sa Diyos aron makapasilo kaniya, dili, matod ni Padre M. Avila, mahimong kaluoy, apan usa ka kakulang sa hustisya. Ang kaluoy gisaad, dili niadtong nag-abuso niini, kondili niadtong nahadlok sa Diyos. Ug ang Iyang kalooy, nag-ingon ang balaan nga inahan, niadtong nahadlok Kaniya (Lucas, I, 50). Batok sa mga magahi, ang mga hulga sa makiangayon nga panimalos gipahayag; ug, matod ni San Agustin, ingon nga ang Dios dili matinumanon sa iyang mga saad, busa dili siya bakakon sa iyang mga hulga (De vera Poenit. c. 7).

Pagbantay, matod ni San Juan Crisostomo, sa dihang ang yawa, dili ang Diyos, ang mosaad kanimog balaanong kaluoy, aron maaghat ka niya sa pagbuhat ug sala. “Ayaw gayod pag-atiman nianang iro nga nagsaad kanimo sa kaluoy sa Diyos.” (Scal. Spir. Gr. 6). “Alaot,” miingon si San Agustin, “kaniya nga naglaum nga makasala.” (Sa Sal. 144). Oh! unsa ka daghan, nag-ingon ang Santos, nga kining walay pulos nga paglaum nalimbongan ug nadala ngadto sa kapildihan! “Sila nga nalimbongan niining landong sa kawang nga paglaum dili maihap.” (Serm. 154, E.B. app.).

Makaluluoy ang tawo nga nag-abuso sa kaluoy sa Diyos aron paghatag ug bag-ong mga insulto sa iyang kahalangdon! Si San Bernardo nag-ingon nga ang pagkastigo ni Lucifer gipaspasan, tungod kay siya misukol batok sa Dios uban sa paglaum nga makalingkawas sa silot. Si Haring Manases nakasala; siya sa ulahi naghinulsol, ug nakaangkon og pasaylo. Ang iyang anak nga lalaki nga si Ammon, nakakita nga ang mga sala sa iyang amahan dali ra nga mapasaylo, mibiya sa iyang kaugalingon ngadto sa usa ka dautan nga kinabuhi uban sa paglaum sa kapasayloan: apan alang kang Ammon walay kalooy. Busa, si San Juan Chrysostom mipahayag nga si Judas nawala tungod kay siya nakasala pinaagi sa pagsalig sa pagkamaayo ni Jesu-Kristo (Sa Mat. Hom. 83). Sa kataposan, ang Diyos nagpas-an, apan dili siya mag-antos hangtod sa kahangtoran. Kon ang Dios mag-antus sa walay katapusan uban sa mga makasasala, walay usa nga mahukman: apan ang labing komon nga opinyon mao nga ang dakong bahin sa mga hamtong, bisan taliwala sa mga Kristohanon, nawala. Halapad ang ganghaan, ug halapad ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug daghan ang mosulod niini (Mat. vii, 13).

Sumala ni San Agustin, “siya nga nakapasilo sa Dios uban ang paglaom sa kapasayloan, usa ka tigtamay, dili usa ka mahinulsulon.” (Ad Frat. Sa er. s. 11). Apan si San Pablo nagsulti kanato nga “ang Dios dili motugot sa iyang kaugalingon nga mabiaybiay.” (Gal. vi, 7) Ang pagpadayon sa pagpasakit sa Dios sa kanunay ug sa kadugayon nga ang makasasala mahimuot, ug pagkahuman makaangkon sa langit, mao ang pagbiaybiay ang Dios. Kay kung unsa ang ipugas sa tawo, mao usab kana ang iyang anihon (Ibid. 8). Siya nga nagpugas sa sala, wala’y katarungan nga maglaum sa bisan unsa pa gawas sa pagkastigo ug impyerno. Ang pukot diin ang yawa nagguyod sa impyerno hapit ang tanan nga mga Kristohanon nga gipanghimaraut, mao ang limbong nga pinaagi niini iyang gitultolan sila ngadto sa sala uban ang paglaum sa kapasayloan. Sala nga walay bayad, siya nag-ingon kanila; kay, human sa tanan ninyong kasal-anan, kamo maluwas. Apan ang Dios motunglo sa tawo nga makasala uban ang paglaum sa kalooy. Ang paglaum sa mga makasasala human sa sala makapahimuot sa Dios, sa diha nga kini inubanan sa paghinulsol; apan ang paglaum sa gahian maoy usa ka dulumtanan sa Ginoo (Job, xi, 20). Ingon sa pamatasan sa usa ka sulugoon kinsa nag-insulto sa iyang agalon tungod kay siya maayo ug maluluy-on, nakapalagot sa agalon, mao nga ang maong paglaum naghagit sa Dios sa pagpanimalos.