Ang Kamatayon sa Matarong mao ang Pagsulod sa Kinabuhi

Ang kamatayon dili lamang ang katapusan sa mga paghago, kondili kini usab ang ganghaan sa kinabuhi, matod ni St. Bernard. Siya nga buot makakita sa Dios kinahanglan gayud nga moagi niini nga ganghaan. Kini mao ang ganghaan sa Ginoo; ang matarung makasulod niini (Ps. cxvii, 20).

Gitratar ni San Jerome ang kamatayon aron maablihan ang mga ganghaan niini kaniya. “Kamatayon, igsoon ko, kung dili nimo ablihan ang pultahan alang kanako, dili ako makasulod aron malipay ang akong Ginoo.” (Sa Ep. Eus. ad Dam.).

Sa pagkakita sa iyang balay sa usa ka hulagway nga nagrepresentar sa usa ka kalabera nga adunay usa ka galab sa kamot, si St. Charles Borromeo mipatawag ug usa ka pintor, ug mimando kaniya sa pagpapas sa galab, ug sa pagpintal sa usa ka bulawan nga yawe, aron siya modaghan pa, nga nagdilaab sa tinguha sa kamatayon, nga nagbukas sa Paraiso, ug midawat kanato sa panan-awon sa Dios.

Nag-ingon si San Juan Crisostomo, kon ang usa ka hari nag-andam alang sa usa sa iyang mga sakop nga mga apartment sa iyang kaugalingong palasyo, apan sa pagkakaron nagpugos kaniya sa pagpuyo sa usa ka tolda, unsa ka mainiton ang basalyo nga manghupaw alang sa adlaw nga siya mobiya sa tolda nga mosulod sa palasyo! Niini nga kinabuhi ang kalag, nga anaa sa lawas, ingon nga kini gibilanggo sa usa ka bilanggoan, nga kinahanglan nga mobiya aron makasulod sa selestyal nga palasyo. Busa, si David nag-ampo ngadto sa Ginoo sa pagkuha sa iyang kalag gikan sa bilanggoan (Sal. cxli, 8).

Sa dihang gikugos sa balaang Simeon ang bata nga si Jesus sa iyang mga bukton, wala siya mangayo ug lain nga grasya gawas sa pagpalingkawas gikan sa bilanggoan sa kinabuhi karon. “Karon imong palakton ang imong alagad, O Ginoo.” (Lucas ii, 29). “Ingon nga gitanggong tungod sa panginahanglan,” matod ni St. Ambrose, “siya naghangyo nga tangtangon.” Ang Apostol naghandum sa samang grasya sa dihang siya miingon: Ako napiutan, nga adunay tinguha nga matunaw, ug makig-uban kang Kristo (Fil. I, 23).

Pagkadako sa kalipay sa magtitiing ni Paraon sa pagkadungog niya gikan kang Jose nga sa dili madugay luwason na siya gikan sa bilanggoan ug mapasig-uli sa iyang kahimtang! Ug dili ba ang kalag nga nahigugma sa Dios magakalipay uban sa kalipay sa pagkadungog nga kini sa dili madugay pagabuhian gikan sa bilanggoan niining yuta, ug moadto aron sa pagtagamtam sa Dios? “Samtang ania pa kita sa lawas, wala kita sa Ginoo.” (2 Cor. v. 6). Samtang ang kalag nahiusa ngadto sa lawas, kini anaa sa halayo gikan sa panan-awon sa Dios, nga daw sa usa ka langyaw nga yuta, ug nahilayo gikan sa tinuod nga nasud niini. Busa, sumala ni St. Bruno, “ang pagbulag sa kalag gikan sa lawas dili tawgon nga kamatayon, kondili ang sinugdanan sa kinabuhi.” (De Virginit.).

Busa, ang kamatayon sa mga Santos gitawag nga ilang adlawng natawhan; tungod kay sa kamatayon sila natawo ngadto sa kinabuhi sa kalipay nga walay katapusan. Si San Athanasius nag-ingon: “Sa mga matarong, ang kamatayon usa lamang ka agianan paingon sa kinabuhing dayon.” Nag-ingon si San Agustin, “Oh maayong kamatayon, kinsa ba ang dili mangandoy kanimo, nga mao ang katapusan sa mga kadautan, ang katapusan sa mga kahago, ang sinugdanan sa walay katapusan nga kapahulayan?” (De Vis. inf., l. 1, c. 6). Busa ang balaan nga Doktor kanunay nga nag-ampo alang sa kamatayon, aron siya makakita sa Dios.

Ang makasasala, ingon sa giingon ni San Cyprian, adunay igo nga katarongan nga mahadlok sa kamatayon; tungod kay siya molabay gikan sa temporal ngadto sa walay katapusan nga kamatayon (De Mortal.). Apan siya nga anaa sa kahimtang sa grasya, ug naglaum nga makalabang gikan sa kamatayon ngadto sa kinabuhi, dili mahadlok sa kamatayon. Sa kinabuhi ni San Juan nga Almoner, atong mabasa nga ang usa ka adunahan nga tawo mirekomendar sa mga pag-ampo sa Santos sa usa ka bugtong anak, ug mihatag sa Santos og dakong kantidad sa salapi aron iapud-apod sa mga limos, alang sa katuyoan nga makakuha gikan sa Dios ug taas nga kinabuhi para sa iyang anak. Ang anak namatay sa wala madugay; apan sa diha nga ang amahan mireklamo sa iyang kamatayon, ang Dios nagpadala ug usa ka Manolunda sa pag-ingon kaniya: “Ikaw nangita alang sa imong anak nga lalake sa usa ka hataas nga kinabuhi: siya karon nakatagamtam sa kinabuhing dayon sa langit.” Kini mao, sumala sa gisaad ni Propeta Oseas, ang grasya nga angayan ni Jesu-Kristo alang kanato. O kamatayon, ako mao ang imong kamatayon (Osee, xiii, 41). Pinaagi sa pagpakamatay alang kanato, giusab ni Jesus ang kamatayon ngadto sa kinabuhi.

Sa dihang si Pionius, ang Martir, gidala sa estaka, gipangutana siya sa mga nagdumala kaniya, unsaon niya pag-adto sa kamatayon uban ang tumang kalipay. “Sayop ka,” mitubag ang Santos: “Dili ako moadto sa kamatayon, kondili sa kinabuhi.” (Ap Eus. 1, iv, c. 14). Busa, usab, ang inahan sa batan-ong St. Symphorian miawhag kaniya sa pagkamartir. “Anak ko,” miingon siya, “ang kinabuhi wala makuha gikan kanimo; kini gibaylo lamang sa usa ka mas maayo.”