Ang Matarung adunay Pasidaan sa Selestyal nga Kalipay sa iyang Pagkamatay

Ug unsaon niya pagkahadlok sa kamatayon, nag-ingon si San Cyprian, kinsa naglaum nga makadawat ug harianong korona sa Paraiso! “Dili kita mahadlok nga patyon kung sigurado kita nga purongpurong kita pagkahuman sa kamatayon” (Epis. Ad Thibar.). Sa unsang paagi siya mahadlok sa kamatayon kon siya nahibalo nga pinaagi sa pagkamatay sa kahimtang sa grasya ang iyang lawas mahimong imortal? Kini nga mortal kinahanglang magsul-ob sa pagka-imortal (1 Cor. xv, 55). Ang nahigugma sa Diyos ug gustong makakita niya, nag-isip sa kinabuhi ingon nga silot ug sa kamatayon ingon nga tinubdan sa kalipay, matod ni San Agustin. Ug si St. Tomas sa Villanova nag-ingon nga ang kamatayon, kung makit-an ang usa ka tawo nga natulog, moabut sama sa usa ka kawatan, gikawatan, patyon, ug itambog sa gahong sa impyerno. Apan kon kini makakaplag kaniya nga nagtan-aw, kini moabut ingon nga usa ka embahador gikan sa Dios, ug motimbaya kaniya, nga nagaingon: Ang Ginoo nagpaabut kanimo sa kombira sa kasal: umari ka, dad-on ko ikaw ngadto sa malipayong gingharian diin ikaw nagapanghupaw.

Oh! uban sa kalipay nagpaabut siya sa kamatayon nga nakakaplag sa iyang kaugalingon diha sa grasya sa Dios, ug naglaum nga makita dayon si Jesu-Kristo, ug makadungog gikan kaniya niining makapahupay nga mga pulong: Maayong pagkabuhat, maayo ug matinumanon nga sulugoon; tungod kay ikaw nagmatinumanon sa pipila ka butang, ibutang ko ikaw ibabaw sa daghan (Mat. xxv, 21). Oh, unsa nga paghupay ang iyang madawat gikan sa iyang mga buhat sa paghinulsol, sa iyang mga pag-ampo, sa iyang pagbulag gikan sa yutan-on nga mga butang, ug gikan sa tanan nga iyang nahimo alang sa Dios! Ingna ang matarung nga tawo, nga kini maayo; kay siya mokaon sa bunga sa iyang mga binuhatan (Isa. iii, 10). Unya siya nga nahigugma sa Dios makatilaw sa bunga sa tanan niyang balaang mga buhat. Busa, sa pagkadungog nga ang usa ka relihiyoso, ang iyang higala, namatay sa mga pagbati sa mainiton nga pagkadiosnon, si Padre Hyppolitus Durazzo, sa Sosyedad ni Jesus, wala mihilak, apan nagmaya sa kalipay ug kasadya. Apan, matod pa ni San Juan Crisostomo, dili ba labing makataronganon ang pagtuo nga ang langit walay kataposan, ug maluoy niadtong moadto sa maong gingharian sa kalipay? (Ad Vid. Hunyo. tr. 1).

Unsang espesyal nga paghupay ang madawat sa matarong nga tawo sa oras sa kamatayon gikan sa mga debosyon nga gihimo sa pagpasidungog sa Inahan sa Diyos, gikan sa mga Rosaryo nga iyang gipangadye, gikan sa iyang pagbisita sa iyang imahe, gikan sa iyang pagpuasa sa Sabado, gikan sa kanunay niyang pagtambong sa iyang mga Confraternities! Si Maria gitawag nga matinud-anon nga Birhen, Oh, pagkadako sa iyang pagkamatinud-anon sa paghupay sa iyang matinud-anon nga mga sulugoon sa takna sa kamatayon! Usa ka tawo nga debotado sa Labing Balaan nga Birhen miingon sa iyang kataposang mga gutlo ngadto kang Padre Binetti: “Amahan, dili nimo matungkad ang paghupay nga ang paghunahuna sa pag-alagad kang Maria gitagana sa takna sa kamatayon. O akong Amahan! mibati tungod sa pag-alagad niini nga Inahan. Dili ako makahimo sa pagpahayag niini.” Unsa ka dako ang kalipay niya nga nahigugma kang Jesu-Kristo — nga kanunay nga mibisita kaniya sa Labing Halangdon nga Sakramento, ug kanunay nga nagdawat kaniya sa Balaang Komunyon, kung makita niya ang iyang Ginoo nga mosulod sa iyang kwarto sa Labing Balaan nga Viaticum (Eukaristiya nga ginahatag sa himalatyunon), ug pag-abot sa pag-uban kaniya sa iyang pag-agi ngadto sa kahangturan! Malipayon siya nga makahimo, uban ni San Felipe Neri, sa pag-ingon sa iyang Manluluwas: “Tan-awa ang akong gugma! Tan-awa ang akong gugma! Ihatag kanako ang akong gugma.”

Apan ikaw, tingali, moingon: Kinsa ang nahibalo kon unsa ang akong kapalaran? Kinsay nahibalo nga ako mamatay sa dili malipayong kamatayon? Kaninyo nga nagsulti niini nga paagi, mangutana ako unsa ang hinungdan sa usa ka dili maayo nga kamatayon? Walay lain kondili ang sala. Kita kinahanglan nga mahadlok sa sala lamang, ug dili sa kamatayon. “Kini mao ang tin-aw,” miingon si San Ambrose, “nga dili ang kamatayon mao ang mapait, kondili ang sala; ang atong mga kahadlok kinahanglan dili sa kamatayon, kondili sa kinabuhi” (De bon. Mort. C. 8). Busa, kon buot ka nga dili mahadlok sa kamatayon, pagkinabuhi nga balaan. Uban kaniya nga nahadlok sa Ginoo, kini mahimong maayo sa kaulahian (Eccles. 1, 13).

Gihunahuna ni Padre Saint Colombiere nga imposible sa moral nga ang tawo nga nagmatinud-anon sa Diyos sa panahon sa kinabuhi kinahanglan mamatay sa daotan nga kamatayon. Ug sa atubangan niya, si San Agustin miingon: “Siya nga nagkinabuhi nga maayo dili mamatay nga daotan. Siya nga andam mamatay dili mahadlok sa kamatayon, bisan unsa ka kalit.’ (De Disc. chr., c. 12) Ang matarong nga tawo, kon siya mapugngan sa kamatayon, makapahulay (Wis. iv, 7) Tungod kay dili kita makaadto sa pagtagamtam sa Diyos nga dili makaagi sa kamatayon, si San Juan Crisostomo nag-awhag kanato sa paghalad ngadto sa Dios sa atong obligasyon nga ihatag kaniya (Op. imp. Sa Mat. Hom. 25) Ug kita madani nga sila nga naghalad sa ilang kamatayon ngadto sa Dios, naghimo sa labing hingpit nga buhat sa diosnong gugma nga kini anaa sa ilang gahum sa pagbuhat, tungod kay, pinaagi sa malipayong pagdawat nianang matang sa kamatayon nga gikahimut-an sa Dios nga ipadala, ug sa panahon ug sa paagi nga ang Dios nagpadala niini, ilang gitugyan ang ilang kaugalingon sama sa mga balaan nga martir. Siya nga nahigugma sa Dios kinahanglan magtinguha ug manghupaw human sa kamatayon; tungod kay kini naghiusa kaniya sa walay katapusan ngadto sa Dios, ug nagluwas kaniya gikan sa katalagman sa pagkawala sa Dios. Gamay ra ang gugma sa Dios.. Sa atong kinabuhi, higugmaon nato siya kutob sa atong mahimo. Gamiton nato ang kinabuhi aron lamang mouswag diha sa diosnong gugma: ang sukod sa atong gugma sa Diyos sa kamatayon mao ang sukdanan sa atong gugma kaniya sa malipayong kahangturan.